Mutlaka İzlemeniz Gereken Dizi Tadında 18 Belgesel

Bu estetik korkulara karşın ilgi alanlarımıza girmediği için sıkıcı olarak gördüğümüz birçok imal bulunmaktadır. Ancak ben belgesellerin tamamının izleyenlere hem bilgi hem de kültürel manada çok şey kattığına inanıyorum. Hele bir de her türlü istikametten eğlenceli yahut farklı bir üretimle karşılaşırsanız pek keyifli anlar yaşayabilirsiniz. İşte bu yüzden izlediğim en düzgün belgeselleri ve izlemeyi düşündüklerimi kısa tanıtımlarıyla sizlerle paylaşmak istedim.

Şok Doktrini, Naomi Klein’in birebir isimli kitabından uyarlanmış bir belgeseldir. Belgeselde, CIA’in 1950’ler ve daha sonra Guantanamo’da kullandığı elektroşok ve duyusal mahrumluk deneyleri nitekim kan dondurucu cinsten. Sonrasında anlatılan olaylarla Türkiye’nin yakın tarihindeki benzerliklerin, tıpkı benim üzere sizleri de şaşırtacağını düşünüyorum. 1973 Şili’de Pinochet askeri darbesi, 1982 Falkland Savaşı, 1989 Tiananmen Meydanı Katliamı, 1991 Sovyetler Birliği’nin dağılması, 1997 Asya finansal krizi, 1998 Mitch Kasırgası… Şok Doktrini, tüm bunlarla kapitalizmin doğal felaketlerden, savaş ve terörden nasıl beslendiğini gözler önününe sermektedir.

BBC imali bu fevkalâde üretim tabiat belgeselleri içinde izlediklerimin en yeterlisi diyebilirim. Nedenlerini kısaca belirtmem gerekirse: Planet Earth, 25 milyon dolar bütçeyle, 40 kamerayla 200 farklı noktada 2000 günlük saha ve beş yıllık yapım çalışmasıyla hazırlanmış, çekimleri yüksek kalitede yapıldığı için izlerken beşerde büyük hayranlık uyandıran bir üretim. BBC One kanalındaki birinci gösteriminde 8,7 milyon kişinin seyretmesiyle %32,1 izleme oranına sahip olan belgesel, BBC Two kanalındaki tekrarlarında bile 3,2 milyon kişi tarafından izlenerek %15,7’lik bir izlenme hissesine ulaştı. 11 kısımdan oluşan bu kusursuz belgesel, Türkiye’de ise 29 Eylül 2006 tarihinde itibaren NTV kanalında Levent Dönmez’in seslendirmesiyle izleyiciyle buluştu.

Andrew Marr’ın yazdığı ve seslendirmesini de şahsen gerçekleştirdiği, 2012 BBC imali tarihi bir belgeselidir. Medeniyetin başlangıcından bu yana gelişimiyle birlikte, Afrikalı göçebelerin tüm dünyaya yayılmaları ve 20. yüzyılın birinci çiftçilerine dönüşmeleri anlatılmaktadır. Belgeseli efektleri açısından çok da düzgün bulmasam da başarılı kostüm ve yer seçimleriyle gerektiği yerlerde özgün lisanların kullanılmasının bir oldukça takdirimi kazandığını söylemem gerek.

Bu tabiat belgeseli BBC ve İngiltere’deki kamu üniversitelerinden biri olan, uzaktan eğitime dayalı The Open Üniversitesi paydaşlığıyla yapılmıştır. Belgeselde Charles Darwin’in var olma çabası fikrine paralel olarak, hayatta kalabilmek için canlıların gelişimi, uzmanlaşmış stratejileri ve her türlü davranışlarının global bir görünümü bulunmaktadır. Bu şahane belgesel, her canlı kümesinin başarısına katkıda bulunan ortak özellikleri de göstermektedir. Ayrıyeten eşsiz yapıları yahut harikulâde davranışları için seçilen çeşitlerin hayatlarındaki samimi ve dramatik anları da belgelemiştir. İmali dört yıl süren bu serinin tamamı yüksek çözünürlüktedir. Life, ABD’de Discovery Channel ve Yunanistan’da Skai TV de dahil olmak üzere, 50’den fazla ülkede BBC tarafından lisans altında dağıtılmıştır. Orijinal senaryo David Attenborough tarafından yazılmış ve seslendirilmiştir.

Fark ettim de izlediğim ve bende iz bırakmayı başaran tüm belgesel serileri BBC imzası taşıyor. Onlara Netflix sayesinde bir istisna eklemiş durumdayım. Hem de ne istisna. Neredeyse tüm kısımlarını ağzım açık bir formda izlediğim, hiç iddia edemeyeceğim kadar eğlenceli bir seriydi. Konusuna geçmeden evvel bana nazaran bir belgesel efsanesi olan bu üretimi kesinlikle izlemenizi şiddetle tavsiye ediyorum. Yalnız hemen uyarayım, sonunda benim üzere kendinizi “arkadaş bu dünyada ben ne yapıyorum” diye sorgulamanız olasıdır. Abstract: The Arka of Design, alanlarında kelam sahibi ve dünyaca ünlü 8 tasarımcının çalışmalarının, ilham kaynaklarının ve yaşama bakış açılarının işlendiği enfes bir belgesel. Şimdilik tek dönem olarak karşımıza çıksa da devamının geleceği konusunda hiç kuşkum yok. 8 kısımdan oluşan birinci dönemde illüstratör(ressam, çizim yapan kimse) Christoph Niemann, Nike ayakkabı dizayncısı Tinker Hatfield, sahne dizayncısı Es Devlin, mimar Bjarke Ingels, otomotiv dizayncısı Ralph Gilles, grafik dizayncısı Paula Scher, fotoğrafçı Platon ve iç mimar Ilse Crawford yer almakadır.

Bir küme Amerikan gazisi ve bir Müslüman kalp cerrahı, Işid’in zulmüne karşı Irak ve Suriyeli mültecilere yardım etmek için Ortadoğu’ya dönüşünü mevzu alıyor.

Ekim 2006’da Corpus Christi’den dört yaşındaki Andrew Burd gizemli bir biçimde tuz zehirlenmesinden ölür. Üvey annesi Hannah Overton, cinayetle suçlanmış, mahalleli tarafından akına uğramış ve daha sonra ömür uzunluğu mahpusa mahkum edilmiştir. Sanki bu inançlı genç bayan, acımasız bir çocuk katili mi?

Günümüzde çok yoksulluğa son vermek için elimizde bulunan eşsiz fırsat hakkında bir belgesel.

Bu belgesel için dünyanın okyanuslarının doğal tarihi üzerine birinci kapsamlı dizi denebilir. Deniz hayatının farklı istikametleri su altı fotoğrafçılığıyla gün yüzüne çıkmaktadır. Belgeselin daha evvel hiç sinemaya alınmamış olan canlıları ve davranışları içerdiğini de belirtmem gerek.

Kutuplarda ve Antartika’da yaşama ve etrafa odaklanan bir belgesel. 50 dakikalık 8 kısımdan oluşan seride canlıların hayatı ve hayat gayretleri bahis edilmektedir.

Bütün hayat biçimleri üzere insanlık kısmen doğal etraf tiplerine adapte olur lakin onları değiştirme eğilimindedir. Belgeselde ömür çabasının beşerler ve tabiat için kutup bölgelerinden çöl ve ormana, kıyılardan dağlara etraf şartlarından nasıl farklılaştığını incelenmektedir.

Afrika, dünyanın en çılgın kıtası. David Attenborough, dünyanın en farklı yerlerinden birinde izleyiciyi korkutucu bir seyahate çıkarıyor. Çölleri, savanları ve ormanları ziyaret edip Afrika’nın inanılmaz yaban hayatı ile buluşuyoruz.

Bu imal, çağdaş Amerika’nın tanımlayıcı kültürel masalı ırk, şöhret, medya, şiddet ve ceza adaleti sisteminin bir destanı olarak nitelendirilmektedir. Belgesel, Amerika’nın en büyük iki baskın fikri rekabet ve şöhreti ünlü bir atletin cinayet davası üzerinden inceliyor. O.J. Simpson‘ın hayatı, Güney Kaliforniya Üniversitesi’nde ortaya çıkan futbol mesleği ve sonunda Amerika’nın aşık olduğu bir ünlü haline dönüşmesi anlatılıyor. Nicole Brown Simpson ve Ronald Lyle Goldman’ı öldürmekle suçlandığı vakit davası Amerikan tarihinin en medyatik ceza davası olarak kabul edilmektedir.

Belgesel, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı fırlatıldığında tüm vakitlerin en büyük bilimsel keşfinin ya da tahminen de en büyük başarısızlığının merkezinde yer alan fizikçileri ve yaşadıklarını anlatıyor.

14 yaşındaki Laura Dekker, dünyayı tek başına gezen en küçük insan olma hayalini gerçekleştirmek için iki yıllık bir seyahat yapıyor.

Bu belgesel için Amerika’nın kurumsal denetimli besin sanayisinin tatsız bir görünümü olduğu söylenebilir. Üretim, ABD’deki etrafa ziyan veren, çalışanlarının haklarına kıymet vermeyen ve sıhhatsiz besin üreten büyük firmaları eleştirmektedir.

Konusuna değinmeden evvel sizinle paylaşmak istediğim bir şey var, şayet bu anlatılanlar bir sinemada olsaydı o sinema büyük ihtimalle epeyce saçma bulunur en fazla 20 dakikadan sonra izlenmezdi. Lakin sıkı durun üretimin konusu ve yaşananların birçok büsbütün gerçek. Hayat Avcısı 1994 yılında ABD’nin Teksas eyaletinde ikamet eden 13 yaşındaki Nicholas Barclay’in ortadan kaybolmasının akabinde, 1997 yılında Fransız şarlatan ve dolandırıcı Frédéric Bourdin’in kaybolan Nicholas Barclay olduğunu sav ederek ortaya çıkmasını anlatan gerçek bir olaya dayanan 2012 Birleşik Krallık üretimi belgesel biyografi sinemasıdır. Tamamı belgesel biçiminde, gerçek ve rol yapılan röportajlar, televizyon imgeleri ve biyografi sineması içeriği birden fazla vakit birbiri ile dram dizilerinde olduğu üzere karışmış durumdadır. Seyircinin sinemanın neresinin gerçek olduğunu yahut neresinde rol yapıldığını anlayabilmesi için dikkatli bir halde takip etmesi gereklidir.

Kurt Kuenne’nin yakın dostu Andrew Bagby, fırtınalı münasebetini sona erdikten sonra sevgilisi Shirley Jane Turner tarafından öldürülür. Tutuklandıktan kısa bir müddet sonra Turner, Bagby’nin çocuğuna gebe olduğunu açıklar. Kuenne, Andrew Bagby’nin çok sayıda yakınını, arkadaşını ve arkadaşlarını röportaj yapmaya ve sevgi dolu anılarını, onu tanımayan oğlu için sinematik bir albüm haline getirecek bir sinema haline getirmeye karar verir fakat ortaya bir hata belgeseli çıkar. Kuenne, MovieWeb ile yaptığı röportajda, belgeselin başlarda Andrew Bagby’nin arkadaşları ve ailesi tarafından gösterilmesi için bir proje olarak başladığını lakin sonrasında belgesel haline getirmeye karar verdiklerini söylemiştir. Çabucak bir ikaz yapayım internetten öğrendiğim kadarıyla belgeseli izleyenlerin göz yaşlarına boğulduğu söyleniyordu.