Türk Edebiyatı denilince akıllara epeyce geniş bir kitap listesi gelmektedir. Her bir eser ve yapıtın sahibi yıllardır müddet gelen yapıtlara imza atmışlardır. Bir kitapevine gittiğinizde raflarda elinizin gideceği, gitmesi gereken farklı anlatına sahip 10 klasik Türk edebiyatını sizler için listeledik.
1. Yaşar Kemal – İnce Memed I
Yaşar Kemal’ın kaleminden çıkmış İnce Memed serisinin birinci kitabıdır. Müellifin da birinci yapıtı olan bu kitap 1955 yılında yayınlanmıştır. Konusu prestijiyle Çukurova halkının, ağalığa karşı gayretini ele almaktadır. Cumhuriyet periyodunun birinci yıllarında geçen bu kitapta, geri kalmış Anadolu halkının sefaleti husus alınmaktadır. Kitabın karakterleri ortasında İnce Memed, Döne, Abdi Ağa, Hatçe, Cabbar bulunmaktadır. Toplam serisi bulunan, gelmiş geçmiş en yeterli romanlar ortasında yer alan bu yapıtı okumayı unutmayın.
2. Oğuz Atay – Tutunamayanlar
Oğuz Atay’ın birinci romanı olan Tutunamayanlar 1971 yılında yayımlanmıştır. Türk edebiyatında kıymetli bir yere sahip olan Tutunamayanlar, lisanı ve üslubu ile Türk edebiyatı için değerli bir yer tutmaktadır. Kitap mevzu prestijiyle spesifik bir mevzudan çok; taşlamalar, detaylar, çağrışımlar ya izlenimleri mevzu almaktadır. Selim Işık ve Turgut Özben kitabın ana karakterleridir. Selim Işık karakterinin ön planla olduğu bu kitapta her bir karakter Selim Işık’ı aydınlatıyordur da diyebiliriz.
3. Reşat Nuri Güntekin – Çalıkuşu
Reşat Nuri Güntekin’in kaleme aldığı 1923’te yayımlanan bir yapıttır. Sinemalara ve dizilere husus olan epey sevilen Çalıkuşu kitabının konusu, Feride isimli bir genç kızın nişanlısı tarafından ihanete uğramasıyla kendisini öğretmenlik mesleğine adamıştır. Aşk hikayesinin ve bir bayanın kendi ayakları üzerinde toplumda kendisini nasıl var ettiği Güntekin’in bu romanında ayrıntılı ve sürükleyici bir biçimde işlenmiştir.
4. Halit Ziya Uşaklıgil – Mai ve Siyah
1897 yılında yayımlanan Halit Ziya Uşaklıgil’in kaleme aldığı bir romandır. Romanda muhakkak bir devrin sosyokültürel durumu ele alınmaktadır. Bu periyodun yaşantısı ise ana karakter olan Ahmet Güzel’in bakış açısından anlatılmaktadır. Hayli gerçekçi durumlara yer verilen bir roman olmuştur.
5. Ahmet Hamdi Tanpınar – Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yapıtlarından biri olan Saatleri Ayarlama Enstitüsü 1961 yılında yayımlanmıştır. Kitapta ana tema olarak Doğu ile Batı ortasındaki farklılıklar işlenmektedir. Mevzu olarak Nuri Efendi, Mübarek ve Halit Ayarcı üzere karakterler etrafında gelişen romanın teması saat – vakit -insan bağları işlenmektedir.
6. Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
1930 yılında yayımlanan otobiyografik bahisli bir romandır. Peyami Safa’nın kaleme aldığı bu eser, onun en sevilen yapıtlarındandır. Bahis olarak 15 yaşındaki bir çocuğun hatıra defteri çerçevesinde ilerlemektedir. Hasta Çocuk karakterinin kim olduğuna açık açık değinilmeyen bu romanda, roman kahramanın müşahedeleri daha ön plandadır. 6 kısım ve 44 kısımdan oluşmaktadır.
7. Orhan Kemal – Bereketli Topraklar Üzerinde
Orhan Kemal’in 1954 yılında yayımlanan yapıtıdır. Roman iç karakter etrafında işlenmektedir. İflahsızın Yusuf, Köse Hasan ve Pehlivan Ali etrafında gelişen romanda para kazanmak uğruna köyden kente geçen bu üç gencin öyküsü anlatılmaktadır.
8. Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk – I Memnu
Halit Ziya Uşaklıgil’in kaleme aldı ve hem kitabıyla hem de dizisiyle yıllar geçse bile eskimeyen bir eser olmuştur.1901’de kitap olarak yayımlanan bu Aşk-ı Memnu natüralist ve realisttir. Firdevs Hanım ya da ”Melih Bey” ekibi olarak bilinen bir ailenin, yeniden hayli güçlü bir aile olan Adnan Ziyagil ailesinin çalkantılı hayatı kaleme alınmıştır. Firdevs Hanım’ın kızı olan Bihter, Firdevs Hanım’ın evlenmek istediği Adnan Ziyagil ile evlenir ve tıpkı çatı altında yaşamaya başlayan aile üyeleri ortasında çeşitli olaylar yaşanır. Bu yapıtı okurken her duyguyu yaşayacağınıza eminiz.
9. Orhan Pamuk – Benim Adım Kırmızı
1998 yılında yayımlanan ve Orhan Pamuk tarafından kaleme alınan bir yapıttır. Ölülerin ve cansız objelerin lisana geldiği bu kitabın ana karakterleri, Şeküre ve Kara’dır. Şeküre’nin babasının kontrolü altında Osmanlı Padişahlarının kapalı bir formda yaptırdığı Frenk tesiri taşıyan fotoğraflar bulunmaktadır. Kitapta vefat, aşk, memnunluk, hüzün ve daha birçok duyguya yer verilmiştir.
10. Sabahattin Ali – Kürk Mantolu Madonna
Sabahattin Ali’nin 1943 yılında yayımlanan bir romanıdır. Kitap genel mevzu prestijiyle bir aşk kıssasını anlatmaktadır. Romanın baş karakterleri ortasında Maria Puder ve Raif Efendi vardır. Raif ve Maria’nın aşkının konusu işlenen bu yapıtta platonik bir aşkın tek taraflı olsa da nasıl tutkulu yaşandığı gözler önüne gelmektedir. Okurken histen duyguya atlayacağınız bu eser de ana fikir olarak insan niyetinin ne kadar eşsiz ve sıkıntı çözülebilir olduğu anlatılmıştır.
11. Halide Edip Adıvar – Sinekli Bakkal
Milli mücadelenin kadın kahramanı Halide Edip Adıvar’ın ünlü romanı, Türk klasikleri ortasında yer alan Sinekli Bakkal , temel olarak doğu-batı çatışmasını irdeleyen bir eser. Bu çatışmayı daha küçük yaştan dini eğitim alan hoş sesli Rabia’nın, İtalyan piyanist Peregrini’ye olan aşkı sembolize etmektedir.
12. Yusuf Atılgan – Anayurt Oteli
Öğretmen ve edebiyatçı Yusuf Atılgan’ın ikinci romanı Anayurt Oteli, tıpkı birinci romanı Aylak Adam üzere tek bir karakter üzerinden ilerlemektedir. Ömer Kavur tarafından sinemaya da uyarlanan eser, romanın baş kahramanı Zebercet üzerinden, ana tema olarak, toplumsal yabancılaşma ve yalnızlığın bireyin üzerindeki ruhsal tesirlerine ağırlaşmaktadır.
13. Mehmet Rauf – Eylül
Roman, öykü ve tiyatro yapıtları kaleme alan Mehmet Rauf’un eseri Eylül Türk edebiyat tarihinin birinci ruhsal romanı olması bakımından kıymetli bir yere sahip. 1901 yılında yayımlanan eser olaylardan çok kahramanlarının ruh hallerine dair çözümlemeler içerir.
14. Kemal Tahir – Devlet Ana
Marksist görüşü benimseyen Kemal Tahir, Türk toplumuna dair derin müşahedeler yaparak toplumsal gerçekçi romanlar kaleme almıştır. Bilhassa köy ve köy insanını tahlil eden Tahir, Türk klasikleri ortasında yer alan Devlet Ana ’da da Osmanlı öncesi, Anadolu topraklarının insanını anlamaya çalışmış.
15. Latife Tekin – Sevgili Arsız Ölüm
Türk Edebiyatının en değerli yazarlarından Latife Tekin’in birinci romanı Sevgili Arsız Ölüm 1983 yılında yayımlandı. Yapıtları birçok lisana çevrilen müellif bu birinci romanıyla Marquez ile tıpkı çizgide görülmüş ve Büyülü Gerçekçilik akımının yeterli bir örneği olarak değerlendirilmiştir.
16. Peyami Safa – Yalnızız
Peyami Safa’nın son romanı olan Yalnızız, roman kahramanlarının kişisellikleri ve toplumsal ahenk sağlamak üzere edindikleri takdim ortasındaki çatışmayı mevzu alıyor. Kimi karakterlerin bu çatışmadan dolayı, mana arayışında yaşadıkları buhranları ve yalnızlıkları anlatılıyor.
17. Memduh Şevket Esendal – Ayaşlı ile Kiracıları
Türk edebiyatında dönüm noktası olarak gösterilen ve Cumhuriyet’in birinci yıllarının ruhunu yansıtan bu kitap Ankara’da bir pansiyonun 9 odasında kalanları öbür odada kalan karakterin gözünden anlatıyor.
18. Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Sodom ve Gomore
Sodom ve Gomore , İstanbul’un işgal yıllarındaki yozlaşmış ahlak ve kıt niyet anlayışlarını muhakkak zümreler üzerinden eleştirir. Bu yılları İstanbul sosyetesi, Fransız ve İngiliz zabitler üzerinden anlatır.
19. Ahmet Hamdi Tanpınar – Huzur
Tanpınar’ın bu başyapıtı 1930’lu yıllarda, dünyanın büyük çaplı bir savaş felaketine sürüklendiği bir devirde geçer. Huzur; felsefe, sevgi, tabiat ve müzik üzere kavramların yaklaşan dünya savaşı üzerinden sorgulandığı, düşsel bir metindir.
20. Hüseyin Rahmi Gürpınar – Efsuncu Baba
Efsuncu Baba ; Topkapı ve Çemberlitaş yerlerinde mekik dokuyan, eleştirel bir roman. Eser, Ebulfazl Enveri ismindeki, batıl inançlara kendini kaptırmış birini anlatan uzun bir öyküdür.
21. Memduh Şevket Esendal – Otlakçı
Otlakçı’da Memduh Şevket Esendal, sıradan ömrü gülünç ve samimi yanlarını anlatıyor. Otlakçı eser içerisindeki hikayelerden sırf biri. Muharrir, kitaptaki geri kalan 25 hikayede de tekrar kendine mahsus realist ve yalın üslubuyla eğlenceli bir gidişat çiziyor.
22. Sait Faik Abasıyanık – Gereksiz Adam
Eserin ismine de hayat veren öyküsü Lüzumsuz Adam ’da Sait Faik, tüm hayatı mahallede geçen bir şahsa odaklanır. Kelam konusu kişilik, Natsume Soseki’nin Daisuke’si ve İvan Gonçarov’un Oblomov’una benzeyen bir karakterdir. Bu adam, yedi yıldır tıpkı sokakta dönüp dolaşan, mahallenin ötesini ateşten bir çember olarak gören biridir.
23. Bilge Karasu – Gece
Gece , Bilge Karasu’nun vefat ve kaygı üzere temaları ve buhran içerisindeki bir ruhu tasvir etmek üzere seçtiği bir metafor aslında. Katman katman ve ince ince sözlerle işlediği bu yapıtında Karasu’nun vakti ve yeri ortadan kaldırması yapıta gerçeküstü bir hava veriyor.
24. Kemal Tahir – Esir Kentin İnsanları
Birinci Dünya Savaşı sonrası hezimet alan Osmanlı’nın başşehri İstanbul’un işgal yıllarını anlatan kitap, periyodun insanlarının bu duruma verdikleri yansıları epey yerinde yansıtıyor.
25. Hüseyin Rahmi Gürpınar – Gulyabani
Eserlerinde hümanistik bir görüşü benimseyen Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Türk klasikleri ortasında yerini alan Gulyabani eseri 1913 yılında yayımlandı. Yapıtta cin ve peri üzere boş inançlarla insanların suistimal edilmesi bahis alınır