Gıda enflasyonunda ötürü Türkiye’de yemek yapmanın maliyeti akıl almayacak düzeyde arttı. 2009’dan bu yana dört kişilik bir menemenin maliyetinde yüzde 800’lük artış gerçekleşti. Dört kişilik bir tavuk güveçte ise artış oranı yüzde 881 olarak kayıtlara geçti.
Soğanlı mı soğansız mı tartışmalarının ortasında menemenin maliyetinde büyük artış!
BBC Türkçe, besin enflasyonunun yıldan yıla beğenilen yemekleri nasıl lükse dönüştürdüğüne dair çarpıcı bilgileri derledi. Yıllarca içindeki materyaller ile gündemde olan menemenin ana unsuru yumurtanın tanesi 2009 yılında 30 kuruştu. 2023 yılına geldiğimizde ise yumurtanın tane fiyatı 2 TL’nin üzerine çıktı.
2009’dan bu yana dört kişilik menemenin ana eserlerindeki artış ne kadar oldu?
Tavuk güvecin maliyetinde yüzde 900’e varan artış oldu!
Bir bütün tavuğun fiyatı 2009 yılında 4,7 TL’ydi. 2023 yılına geldiğimizde ise bütün tavuk 44,9 TL oldu.
Güveç için gerekli olan başka gereçlerdeki artış da cep yakacak halde gerçekleşti.
Dünyada ve Türkiye’de besin fiyatlarındaki artış tabloya nasıl yansıdı?
Türkiye’deki besin enflasyonu kasım 2022’de yüzde 102 ile rekor kırdıktan sonra aralıkta yüzde 77’ye gerilese de, bu besin fiyatlarının gerileyeceği manasına gelmiyor, yalnızca fiyatlardaki artış suratının yavaşladığına işaret ediyor.
Fiyatlar ve tarifler nasıl tespit edildi?
Yukarıdaki interaktif grafikte kullanılan yemekler, kırmızı et, beyaz et, balık, bakliyat ve farklı zerzevat cinslerini içerecek halde seçildi. Yemeklerin hazırlanmasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ilişkin Kültür Portalı’nın ‘Geleneksel Mutfak’ kısmındaki tarifler ve ölçüler temel alındı.
Maliyet hesaplamasında tuz, karabiber ve su üzere her mutfakta bulunan, neredeyse çabucak her yemekte kullanılan ve maliyetleri çok düşük olan gereçler eklenmedi.
Fiyatlar içinse TÜİK’in enflasyon sepetinde kilogram bazında verdiği fiyatlar kullanıldı. Ancak TÜİK bu fiyatları Nisan 2022’den sonra yayımlamayı bıraktı. Bu yüzden ocak 2023 maliyetleri için et fiyatları Et ve Süt Kurumu’nun internet sitesinden, geri kalan materyallerin fiyatları ise Şok marketlerinin internet sitesinde yer alan fiyatlardan hesaplandı.
