EYT Düzenlemesi Meclis’te! Kanun Teklifinde Neler Var? İşte Detaylar

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili kanun teklifi bugün meclise geliyor. AK Parti Küme Lider Vekili Muhammet Emin Akbaşoğlu EYT taslağı hakkında ayrıntıları açıkladı.

AK Parti Grup Lider Vekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, EYT taslağı hakkında şunları söyledi:

‘Bugün EYT ile ilgili kanun teklifimizi TBMM’ye başkanlığına sunuyoruz. İyi olsun.

2022 yılı içinde hem AK Parti hem MHP’yi ziyaret ederek taleplerini lisana getirdiler. Prim ve sigortalılık mühletini doldurmakla birlikte yaşa takılanların talebini ilettiler.

Bütün toplumsal güvenlik sistemlerinde 3 kaide aranır. Bir tanesi sigortalılık mühleti, ikincisi prim günü ödeme sayısı, üçüncüsü yaş kaidesi. Kamuoyunda EYT ismi altında oluşan platformlar, dernekler, çeşitli yapıların bu husustaki talepleri kelam konusu oldu. 

Yaklaşık 5 milyon çalışanımıza dokunan bir düzenlemeyi ihtiva eden bu değerli ve tarihi ıslahata sağlam bir iradeyle, bütün milletimizin kaygılarıyla dertlenen, refah düzeyini yükseltmeye alım gücünü artırmaya yönelik dayanakla büyük bir ekonomik sıçrayışa imza atan ulusal iktisat modelini hayata geçiren sayın Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyorum.

3 şeyi düzenliyoruz. 4 husustan müteşekkil bir teklif. 2’si temele, 1’i yürürlüğe biri de yürütmeye ait. EYT’ye has yalın, sade ve uygulanabilirliği kolay, genel ve kapsamlı formda hakları genişletici formda bir düzenlemeyi ihtiva ediyor.

EYT platformlarımız yaş kuralının kaldırılmasını talep etmişlerdi. Yaşa takılma mahzurunun kaldırılması mevzuata nazaran prim gün sayısını ve çalışma müddetini dolduran herkes kendi mevzuatı çerçevesinde yaşa takılmadan emekli olma hakkına sahip. SSK, Bağkur, Emekli Sandığı’nda geçerli. Yaş sıkıntısı kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ortadan kalacak. 8 Eylül 1999’dan önceye sigortalılık müddetini mevcut mevzuatla götüren çalışanlar yaş kaidesi olmadan emekli olacak’

‘İkinci olarak çalışma hayatının desteklenmesi ve kayıt içinde bunun devam etmesi üretimin ihracatın iktisadın büyümesi ve bu bahiste sekteye uğranılmaması emeliyle biz bu mevzuda toplumsal güvenlik takviye primini getirmek suretiyle 5 puan iş yerlerine bu bahiste her bir çalışan emekliliği hak edip emekli olduktan sonra tıpkı iş yerinde 10 gün içinde tekrar işe başlama durumunda olan tüm çalışanlarla ilgili bu kanun teklifi bünyesinde yaklaşık 500 lira desteklemeyi Hazine üstleniyor ve yüzde 5 oranında bir dayanak primi veriliyor’

Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı EYT’de teknik çalışmayı tamamladı ve mevzuyu AK Parti milletvekillerine aktardı. AK Parti milletvekilleri EYT düzenlemesi için teknik metinleri kanun teklifi haline getirdi ve imzalar atıldı.

Sabah Gazetesi EYT düzenlemesi ilgi ilgili metni yayınladı:

Yapılan düzenleme ile;

– 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel malullük, yaşlılık ve vefat sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

– 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına karşın sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat kararlarına nazaran yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak formda geriye götürülenlerin, mevcut mevzuattaki emekliliğe hak kazanma şartlarından yaş kuralının kaldırılması amaçlanmıştır.

Ayrıca,

– Çalışma hayatının desteklenmesi için yaşlılık yahut emekli aylığı alan şahısların çalışma hayatına devam etmek istemeleri durumunda bu bireylerin kayıtlı istihdamlarının teşvik edilmesinin sağlanması emeliyle sigorta prim teşviki verilmesi,

– 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla motamot kabul edilen 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen süreksiz 23 ve süreksiz 24 üncü unsuru kapsamındaki personellerin emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş kontratlarının mecburî olarak feshini gerektiren kararların yürürlükten kaldırılması, iş kontratının sürdürülmesi ya da sona erdirilmesi kararının mukavelenin taraflarına bırakılması, amaçlanmıştır.

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SIHHAT SİGORTASI KANUNU İLE 375 SAYILI KANUN KARARINDA KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununa aşağıdaki süreksiz unsur eklenmiştir.

‘GEÇİCİ UNSUR 95- Bu unsurun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci hususunun birinci fıkrasının (B) bendi, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu hususunun ikinci fıkrası, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci hususunun (B) bendi ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 inci unsuru kararlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanacak olanlar, kelam konusu kararlarda yaş dışındaki öbür koşulları taşımaları halinde yaşlılık yahut emekli aylığından yararlanırlar. Bu fıkra temel alınarak geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmaz ve geriye dönük hak talep edilemez.

Birinci fıkra kapsamında yaşlılık yahut emekli aylığı talebinde bulunarak birinci kez yaşlılık yahut emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık yahut emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 10 gün içerisinde en son çalışılan özel dal işyerinde toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, toplumsal güvenlik takviye primine tabi çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren bu Kanunun süreksiz 14 üncü hususunun birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen toplumsal güvenlik dayanak primi patron payının beş puanlık kısmına isabet eden fiyat Hazinece karşılanır. Toplumsal güvenlik dayanak primi patron payı indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, kelam konusu sigortalıdan ötürü bu indirimden tekrar yararlanılamaz. Bu fıkrada yer alan indirimden, bu Kanunun 81 inci unsurunun birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan öteki kaideler sağlanmak kaydıyla yararlanılır. Bu fıkranın uygulanmasına ait adap ve asıllar Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ortaklaşa belirlenir.’

MADDE 2- 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Kararında Kararnamenin süreksiz 23 üncü hususunun beşinci fıkrasının ikinci cümlesi ile süreksiz 24 üncü unsurunun birinci fıkrasının dördüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun kararlarını Cumhurbaşkanı yürütür.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE 1- 20/2/1992 tarihli ve 3774 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanmada yaş koşulu kaldırılarak, sigortalıların yalnızca belli bir prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık mühleti kaidesi ile emekli olmalarına imkân sağlanmıştır.

Diğer taraftan, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemede emekliliğe hak kazanmak için yaş kuralı getirilerek sigortalıların emeklilik şartları tekrar düzenlenmiştir.

Buna nazaran, birinci kez 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra sigortalı sayılanların emeklilik yaşına tabi olmaları tarafındaki değişikliğin yanı sıra, tabi oldukları sigortalılık müddeti, prim ödeme gün sayısı yahut hizmet mühleti bakımından da yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanma şartları belirlenmiştir.

Ayrıca, ihdas edilen süreksiz unsur kararları ile (506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci unsuru, 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu unsuru, 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci unsuru ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 ve 206 ncı maddeleri), birinci kere 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel sigortalı sayılanların da, Kanunun yürürlük tarihindeki durumlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığına hak kazanma şartları emeklilik yaşı ve/veya prim ödeme gün sayısı istikametinden kademelendirilerek tekrar tespit edilmiştir.

Yapılan düzenlemede ise;

– 8/9/1999 (dahil) tarihinden evvel malullük, yaşlılık ve vefat sigortası kapsamında çalışmaya başlayanların ve,

– 9/9/1999 (dahil) tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve mevt sigortası kapsamında çalışmaya başlamalarına karşın sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürmeye imkân tanıyan ilgili mevzuat kararlarına nazaran yapmış oldukları borçlanmalar ile sigortalılık başlangıç tarihi 8/9/1999 (dahil) öncesi olacak formda geriye götürülenlerin,

506 sayılı Kanunun süreksiz 81 inci hususunun birinci fıkrasının (B) bendi, 1479 sayılı Kanunun süreksiz 10 uncu unsurunun ikinci fıkrası, 2925 sayılı Kanunun süreksiz 2 nci hususunun (B) bendi ve 5434 sayılı Kanunun süreksiz 205 inci hususu kararlarına nazaran yaşlılık yahut emekli aylığı hak kazanma şartlarından prim ödeme gün sayısı ve/veya sigortalılık mühleti kuralları değiştirilmeksizin, yalnızca yaş sınırlamasının kaldırılması, bu unsur temel alınarak geriye dönük rastgele bir ödeme yapılmaması ve hak talep edilmemesi amaçlanmaktadır.

Ayrıca bilindiği üzere, uzun vadeli sigorta kolları kapsamına giren sigortalıları istihdam eden özel kesim patronlarına 1/10/2008 tarihinden itibaren malullük, yaşlılık ve mevt sigortası patron payından beş puanlık indirim uygulanmaktadır. Patronlar, mevcut uygulamada toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışanları için bu indirimden yararlanamamaktadır.

Düzenleme ile 8/9/1999 (dahil) öncesinde sigortalı sayılanlardan bu unsurun yürürlük tarihinden sonra birinci kez yaşlılık yahut emekli aylığı bağlanması için talepte bulunarak aylık bağlananların tıpkı işyerinde toplumsal güvenlik dayanak primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde, istihdam piyasasında dalgalanma oluşturmaması ve toplumsal güvenlik takviye primine tabi kayıtlı çalışmanın desteklenerek bu sigortalıları çalıştıran özel kesim patronlarının toplumsal güvenlik dayanak primi maliyetinin azaltılması için Hazineden karşılanacak dayanakla bu patronlara beş puanlık prim indirimi sağlanması amaçlanmaktadır.

MADDE 2- 1/2/2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunla motamot kabul edilen 696 sayılı Kanun Kararında Kararname ile 375 sayılı Kanun Kararında Kararnameye eklenen süreksiz 23 üncü husus kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında takıma alınan emekçiler ile tıpkı Kanun Kararında Kararnamenin süreksiz 24 üncü unsuru kapsamında vilayet özel yönetimleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli yönetim birliklerinde, birlikte yahut farklı başka sermayesinin yarısından fazlası vilayet özel yönetimleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ilişkin şirketlerde personel statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık yahut malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları yahut şirketlerce iş mukavelelerinin feshedilmesini mecburî tutan düzenlemelerin yürürlükten kaldırılması amaçlanmaktadır.

MADDE 3-Yürürlük hususudur.

MADDE 4- Yürütme unsurudur.