Sosyal Demokrasi Vakfı SODEV, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı sebebiyle gençlerle görüştü. SODEV, farklı sosyo-ekonomik profillerine sahip gençlerle yürüttüğü çalışmayı 'Gençlik Araştırması Raporu' başlığıyla yayınladı.
Raporda işsizlik sıkıntısına dikkat çekilirken genç kesitin siyasi tercihi fark etmeksizin yurt dışında yaşamak istediği belirtildi. Rapora nazaran, AKP'li gençlerin yüzde 47,5'i, CHP'li genç seçmenlerin ise yüzde 74,4'ü yurt dışında yaşamak istiyor.
Detaylara birlikte bakalım…
Euronews'ten Menekşe Tokyay'ın haberine nazaran, araştırma gençlerle 600 örneklem üzerinden, Türkiye’nin 12 vilayetinde telefon takviyeli bilgisayar üzerinden gerçekleştirildi.
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, toplam nüfusun yüzde 15’ini oluşturan 13 milyon genç nüfusuyla 20 AB üyesi ülkenin nüfusunu geride bırakan Türkiye’de, gençlerin öncelikli meseleleri eğitim ve istihdamda yer alamamak, fırsat eşitsizliği ve güvencesizlik olarak görülüyor.
Bu güvensizlik ortamı gençleri öbür ülkelerde yaşama hayallerine sürüklerken, günü kurtarmaya dönük siyasetler yerine, bilhassa salgın sonrası birincil dereceden gençleri etkileyecek olan istihdam meselelerinin tahlili için acil tedbirler paketi beklentisi birçok kesim tarafından dillendiriliyor.
Her dört gençten biri işsiz…
Sayılarla genel bir tablo vermek gerekirse; her dört gençten biri işsiz. Genç bayanlarda işsizlik oranı 2018 yılında yüzde 25,3 iken, geçtiğimiz sene yüzde 30,6’ya yükseldi.
Gençlerde istihdam oranı ise 2019 yılında yüzde 33,1 oldu. İstihdam edilen gençlerin yüzde 17,7'si tarım, yüzde 28,2'si sanayi, yüzde 54,1'i ise hizmet kesiminde yer alıyor.
15-24 yaş ortası nüfusun yüzde 25,7’si ne eğitimde ne istihdamda. Mesleksel ve teknik lise yahut üniversite mezunu her üç gençten biri ne eğitimde ne istihdamda.
2018-2019 yıllarında vilayetler ortası göç eden nüfusun yüzde 35’i, 15-24 yaş aralığındaki gençlerden oluştu.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri ortasında bir kıyaslama yapıldığında ise, devletin eğitim kurumlarına öğrenci başına en az harcama yaptığı ülke Türkiye olarak tespit ediliyor; çünkü ilkokuldan üniversiteye kadar olan periyotta öğrenci başına kamu harcamasında Türkiye, OECD ülkeleri ortasında en son sırada yer alıyor.
Gençler ekonomik bağımsızlıklarını kazanamıyor.
SODEV araştırmasına nazaran, Türkiye genelinde gençlerin yüzde 70’i ekonomik manada ailelerinden bağımsız değil. Bu soruya AKP seçmeninin yüzde 65,3’ü, CHP seçmeninin yüzde 66,7’si, HDP seçmeninin yüzde 81,8’i ve YETERLİ Parti seçmeninin yüzde 75’i, MHP seçmeninin ise yüzde 57,1’i bu biçimde cevap veriyor. Daha evvel öbür araştırmaların da desteklediği bu bilgiler, gençlerin ekonomik manada “aile konfor alanının” dışına çıkacak ekonomik araçlardan mahrum kaldığını göstermesi açısından çarpıcı.
Araştırmanın öne çıkan bir noktası ise, gençlerin “özgürlükleri” kıymet sıralamasında önceliklendirmesi. Gençlerin yüzde 68,3’ü için 'düşüncelerinizi özgürce söz edebilmek' birincil öncelik iken, yüzde 52’si ise diğerlerinin kanılarını özgürce söz edebilmelerini önemsiyor. Özgürlük konusunda hassasiyet CHP seçmeni ortasında daha yüksek iken, dini kıymetlerin önceliği daha alt sırada; münasebetiyle CHP seçmeni gençler daha seküler bir taban sergiliyor.
AKP'li gençlerin yarısı yurt dışında yaşamak istiyor.
Yurt dışında yaşama konusunda ise gençler hayli istekli. Türkiye genelinde gençlerin yüzde 62,5’u, imkanları olsa yurt dışına yerleşip orada yaşamayı istediklerini tabir ediyorlar. Bu oran, oy verdikleri siyasi parti 2002 yılından beri tek başına iktidar olmasına karşın, AKP seçmeni gençlerde yüzde 47,5 iken, CHP seçmeninde yüzde 74,4. Öteki parti seçmenlerinde yüzde 60 bandında bir kesim bu mevzuda olumlu düşünüyor.
Euronews Türkçe’ye konuşan Aksoy, “AKP'li gençlerin yarısı ise, her ne kadar 18 yıldır iktidarın teminatını hissetmelerine karşın, yurt dışına çıkmak istiyor. Sizin için ne kıymetlidir sorusuna verilen karşılıklarda bunun yanıtı bâtın. Birinci sırada özgürlüğünü, ikinci sırada da bir oburunun kendisini söz etme hakkını önceliklendiriyor. Münasebetiyle özgürlükten sonra açıklanabilecek bir durum bu. İnsanların tweet attığı için tutuklandığı bir iklimde bu halde hissediyor olabilir” diyor.
Aksoy bu noktada çarpıcı bir gençlik değerlendirmesinde bulunuyor ve gençliğin mevcut kutuplaşma çizgilerinin ötesinde bir ortada yaşama gayretlerinde bulunduğuna dikkat çekiyor:
Gençlerin önceliklerinin para mı özgürlük mü olduğu mercek altına alınıyor.
“Hayatınızın kalan kısmının tamamını Suudi Arabistan’da aylık 10 bin dolar kazanarak yahut İsviçre’de aylık 5 bin dolar kazanarak geçirme imkanınız olsa hangisini tercih edersiniz?” sorusuna ise Türkiye genelinde gençlerin yüzde 72,2’si İsviçre cevabını veriyor. Bu oran AKP seçmeninde yüzde 60,5; CHP seçmeninde ise yüzde 82,1 seviyesinde.
Hayatlarının geri kalanını 'otokratik' devlet olan Kuzey Kore’de aylık 10 bin dolar yahut İsviçre’de aylık 5 bin dolar kazanarak geçirme imkanları olması durumunda ise gençlerin yüzde 64,3’ü tekrar İsviçre’den yana bir eğilim gösteriyor.
Aksoy, “Bunun bir ekonomik krize ve yakıcı bir işsizliğe mevzu olan bir devirde yaşanması şaşırtan ve bir açıdan da sevindirici oldu. Yanlış kanıların bilakis gençlik dinini, inancını istediği formda yaşamak istiyor lakin birincil önceliği özgürlüğü” diyor.
