Kanada’da, yabacıya konut satışının 2 yıl müddet ile yasaklanması, birebir uygulamanın Türkiye’de de yürürlüğe alınıp alınmayacağı tartışmalarını beraberinde getirdi.
Yabancıya satış yüzde 5
Ekonomim gazetesinden Leyla İlhan’ın aktardığına göre 2022’de Türkiye’de yabancıya konut satışının toplam konut satışları içindeki hissesi yüzde 5 civarında ölçüldü. Bilhassa Antalya ve İstanbul’un Kadıköy, Beşiktaş, Esenyurt üzere kimi ilçelerinde yabancıya satış, toplam konut satışının yüzde 10-15’i ortasında buldu.
Sektör temsilcilerinin bir kısmı, yabancıya konut satışı yasağı getirilmesinin, lüks konut tüketimini durduracağını, Türkiye’nin yıllık 10-15 milyar lira ortasında bir gelir kaybına uğrayacağını savunurken, öteki bir kısmı, çok yükselen fiyatların dengelenmesi için bu cins bir uygulamanın yapılması gerektiğini söz ediyor. Tüketici dernekleri temsilcileri ve akademisyenler ise, devletin temel emelinin yurttaşlarının refahı ve huzuru olması gerektiğini belirterek, yabancıya konut satışı yasağı getirilmesi gerektiğini, bu yasağın yalnızca çok yükselen konut fiyatlarını durdurmayacağını, kiraları da yaşanabilir ve makul bir düzeye çekeceğini vurguluyor.
‘Lüks konuta talep azalır’
Türkiye’de yabancıların bilhassa yüksek bedelli gayrimenkullerin alıcısı olduğunu söyleyen İstanbul Emlak Komitecileri Odası Lideri Nizamettin Aşa, “Son 10 yıldaki toplam satışlar içindeki yabancı hissesi ortalama yüzde 1 ila 1,5 ortasında. Birtakım bölgelerde ağırlaşsa da ülke genelinde o denli çok ağır bir satış yok. Hasebiyle yabancılar çok aldı, ülke elden gidiyor üzere bir durum yok” dedi.
Ancak öbür taraftan piyasada emsal fiyatlarını yükseltici tesire neden olduğunu belirten Aşa, “10 liralık piyasayı 15 liraya çıkardılar. Yabancının piyasadan çekilmesiyle lüks konuta olan talep azalacak. Azaldığı vakit da fiyatlarda bir düşüş yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
‘Öncelik kendi vatandaşı olmalıdır’
Tüketici Dernekleri Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu, “Türkiye’de yeni konut arzında büyük kasvet yaşanıyor. Bundan ötürü da talep fazla, talep yüksek olunca da fiyatlar harika arttı. Münasebetiyle alınacak önlemlerden biri de yabancıya konut satışının kısıtlanması olabilir” dedi.
Getirilecek kısıtlamanın konut alımlarında bir ölçü düşmeye neden olmasının mümkün olduğunu lisana getiren Ağaoğlu şöyle konuştu:
‘Belki yalnızca lüks konutlar için satış imkanı sunulabilir. Yabancıya satıştan ötürü bir gelir kaybı olsa da her demokratik toplumsal devlette öncelik kendi vatandaşınadır. Hasebiyle dışardan sağlanacak gelirin temel hedefi da yurttaşlarının refahı ve huzuruna yönelik olmalı. Bu türlü bir kararın ülkemiz vatandaşlarına katkı sağlama ihtimali vardır.’
