Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasını taşıyan 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi , TBMM Başkanlığına sunuldu.
AK Parti hükümetlerinin 19’uncu, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş sonrası ise hazırlanan 3’üncü bütçe olan 2021 yılı bütçesi, bu yıl birinci sefer Program Bütçe asıllarına nazaran hazırlandı. Merkezi İdare Bütçesindeki ödenekler, 68 program ortasında dağıtıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasını taşıyan teklifle, 2021 yılı Merkezi İdare Bütçesi bu yıl program bütçe sistemine nazaran uygulamaya konulacak. Program bütçe ile kamu yönetimlerinin bütçelerinin yasama süreçlerinde ve kamuoyu nezdinde emel ve sonuçlarının anlaşılırlığının güçlendirilmesi ve hasebiyle şeffaflığının ve hesap verebilirliğinin daha da artırılması hedefleniyor.
Teklifte 2021 yılında bütçe masrafları 1 trilyon 346,1 milyar lira, faiz hariç sarfiyatlar 1 trilyon 166,6 milyar lira, bütçe gelirleri 1 trilyon 101,1 milyar lira, vergi gelirleri 922,7 milyar lira, bütçe açığı 245 milyar lira olarak öngörüldü.
2021 yılında vergi gelirlerinin alt kalemleri ise şu formda iddia edildi:
“Gelir vergisi 195,3 milyar lira, kurumlar vergisi 105,2 milyar lira, özel tüketim vergisi 213,7 milyar lira, dahilde alınan KDV 70,6 milyar lira, ithalatta alınan KDV 194,9 milyar lira, motorlu taşıtlar vergisi 18,5 milyar lira, BSMV 28,5 milyar lira, damga vergisi 23,8 milyar lira, harçlar 34,4 milyar lira, öteki vergiler 37,9 milyar lira.”
Vergi dışı gelirlerin ise 178,4 milyar lira olması öngörüldü.
Teklifle, genel bütçe kapsamındaki kamu yönetimlerine 1 trilyon 223,5 milyar lira, özel bütçeli yönetimlere 119,9 milyar lira, düzenleyici ve denetleyici kurumlara da 2,7 milyar lira ödenek veriliyor.
2021 bütçesinde işçi sarfiyatlarına 326,6 milyar lira, toplumsal güvenlik prim ödemelerine 54,5 milyar lira, kamu kurum ve kuruluşlarının mal ve hizmet alım masraflarına 89,1 milyar lira, cari transferlere 536 milyar lira, sermaye masraflarına 103,7 milyar lira, sermaye transferlerine 8,8 milyar lira, borç verme sarfiyatlarına 38 milyar lira, yedek ödeneklere 9,9 milyar lira, faiz sarfiyatlarına de 179,5 milyar lira ayrılıyor.
Bütçeden mahallî idarelere ayrılan kaynak, 114 milyar lira düzeyine ulaştı. Mahalli yönetimlere genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan hisse kapsamında 106,9 milyar lira, sokak aydınlatma dayanağı kapsamında 2,7 milyar lira, köylerin altyapısının desteklenmesi için oluşturulan KÖYDES projesi kapsamında 1,6 milyar lira, belediyelerin su ve kanalizasyon altyapılarını güçlendirmek için oluşturulan SUKAP projesi kapsamında 897 milyon lira ayrıldı.
Bütçedeki program yapısı incelendiğinde, Ulusal Eğitim Bakanlığı ile eğitim hizmeti veren öbür kurum ve kuruluşlara 2021 yılında 19,1 milyar lirası yatırım olmak üzere toplamda 211,4 milyar lira kaynak ayrıldı.
Bu kapsamda; Yükseköğretim Programına 52,2 milyar lira, Ortaöğretim Programına 43 milyar lira, Temel Eğitim Programına 82,2 milyar lira, Engellilerin Toplumsal Hayata İştiraki ve Özel Eğitim Programı içinde yer alan Engelli Eğitimine 4,8 milyar lira, Hayat Uzunluğu Öğrenme Programına 3 milyar lira, Memleketler arası Eğitim İşbirlikleri ve Yurtdışı Eğitim Programına 1,9 milyar lira ayrıldı.
Eğitime ayrılan kaynakta Ulusal Eğitim Bakanlığının yatırım ödeneğindeki artış dikkati çekti. 2020 yılı bütçesinde kelam konusu Bakanlığın yatırım ödeneği 5,8 milyar lira iken, bu sayı yüzde 94 artışla 11,3 milyar liraya çıkarıldı.
Böylece, 2021 yılı bütçesinde en büyük hisse eğitim hizmetlerine ve bu hizmetleri yürüten kuruluşlara ayrılmış oldu.
2020 yılı bütçesinde, sıhhat kesimi yatırımlarına 11,6 milyar lira kaynak ayrılmışken, bu sayının 2021 yılı bütçesinde 20,1 milyar liraya yükseldiği görüldü.
Söz konusu sayının 18,5 milyar lirasının Sıhhat Bakanlığı, 1,6 milyar lirasının ise üniversiteler için ayrılması öngörülüyor.
Bütçeden tarıma ayrılan kaynakta, 2020 yılı bütçesine nazaran 9 milyar lira düzeyinde artış olduğu gözlendi. Böylelikle, teklifle önümüzdeki yılın bütçesinde tarıma 42,4 milyar lira ayrılması öngörüldü.
Bu kapsamda, ziraî dayanak programları için 22 milyar lira, tarım bölümü yatırımları için 12,1 milyar lira, ziraî kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, ziraî KİT’lerin finansmanı ve ihracat dayanakları için 8,3 milyar lira kaynak ayrıldı.
Tarım alanında en büyük yatırımcı kuruluş olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen sulama yatırımlarındaki artış da dikkati çekti. DSİ’ye 2020 yılında yatırımlar için ayrılan toplam kaynak 6,3 milyar lira seviyesindeyken, 2021 yılında bu sayı 15,1 milyar liraya ulaştı.
2021 yılı bütçe teklifinde, 2020 yılına nazaran en fazla ödenek artışı yatırım projeleri için sağlandı. Bu çerçevede, 2020 yılında 56,6 milyar lira olan sermaye masrafı ödenekleri, yüzde 83 oranında artarak (47,1 milyar lira artışla) 103,7 milyar liraya ulaştı.
Söz konusu sayı 2020 yılı bütçesi ile karşılaştırıldığında, oransal olarak tarımdaki artış yüzde 147, eğitimdeki artış yüzde 83, ulaştırmadaki artış yüzde 82, sıhhatteki artış yüzde 72 oldu.
Büyük yatırımcı kuruluşlar açısından bakıldığında ise yatırım ödeneği bir evvelki yıla nazaran oransal olarak en fazla artış gösteren kurum yüzde 139 ile DSİ, yüzde 94 ile Ulusal Eğitim Bakanlığı ve yüzde 84 ile Karayolları Genel Müdürlüğü oldu.
Teklifte, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ve Küçük Sanayi Siteleri’ne (KSS) ayrılan yatırım ödeneğindeki artış da dikkati çekti. 2020 yılında OSB ve KSS yatırımlarına 204 milyon lira kaynak ayrılmışken, 2021 yılında bu sayının 1 milyar 124 milyon liraya ulaştığı görüldü.
Özel dalın üretken yatırımlarının ve istihdamın desteklenmesi stratejisi kapsamında toplumsal güvenlik patron prim takviyeleri için 27,7 milyar lira, ziraî kredi faiz dayanakları için 5,5 milyar lira, hazine takviyeli kefaletler için 5,5 milyar lira, ihracat dayanakları için 4,1 milyar lira, esnafların finansmana erişimi için 3,8 milyar lira ayrıldı.
TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge takviye programı TARAL için 2020 yılında 1 milyar 63 milyon lira ödenek ayrılmışken, 2021 yılı bütçe teklifinde bu sayının 2 milyar 163 milyon liraya ulaştığı görüldü.
Ayrıca, program bütçe sınıflandırmasına nazaran bakıldığında da araştırma, geliştirme ve yenilik için ayrılan toplam kaynak 6 milyar 842 milyon lira oldu.
Teklifin genel münasebetinde, 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçesi’nin, kapsayıcı, sürdürülebilir ve istihdam odaklı büyüme ve adaletli paylaşıma yönelik ekonomik dönüşümün ve değişimin gerçekleştirilmesi, mali disiplinin sürdürülmesi, kamu istikrarlarının güzelleştirilmesi, maliye siyasetinin sürdürülebilirliğinin gözetilmesi ve kamu maliyesi alanında elde edilen kazanımların gelecek periyotta de korunması başta olmak üzere belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi maksadını taşıdığı kaydedildi.
Bütçe ödeneklerinin, Yeni İktisat Programı/Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan’da yer alan makroekonomik göstergeler, siyaset ve öncelikler, önlem gayeleri, yönetimlerin geçmiş yıllar harcama eğilimleri, yürüttükleri değerli faaliyet, proje ve muhtaçlıkları dikkate alınarak belirlendiği belirtilen genel münasebette, bütçe gelir kestirimlerinin ise Orta Vadeli Program ve Orta Vadeli Mali Plan’da belirlenen gelir siyaseti maksat ve öncelikleri ile makroekonomik göstergeler, geçmiş yıl gelir tahsilatları, gelir siyasetlerinin bütçe gelirlerine tesirleri, ulusal ve milletlerarası piyasalardaki gelişmeler göz önünde bulundurularak oluşturulduğu söz edildi.
Genel münasebette, bütçenin, Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’na uygun olarak şu amaçlar doğrultusunda hazırlandığı belirtildi:
“- Yeni İktisat Programları ile elde edilen kazanımları koruyup geliştirmek, iç ve dış dengeyi tekrar sağlamak, bu istikrar üzerine inşa edilecek stratejik ıslahatlarla kapsayıcı, sürdürülebilir ve istihdam odaklı büyümeyi hedefleyen siyasetlerle global iktisatta ortaya çıkan yeni olağanın oluşturduğu iktisadi fırsatları da kullanarak üretime, ihracata ve finansal istikrara dayalı ekonomik dönüşümü ve değişimi gerçekleştirmek,
-
Beşeri sermayeyi güçlendirmek, kapsayıcı büyüme yaklaşımını besbelli bir biçimde hayata geçirmek ve refahın toplumun tüm bölümlerine yaygınlaştırılmasına yönelik siyasetlerin uygulanmasına devam etmek,
-
Para ve maliye siyasetlerinin güçlü eşgüdümünü sürdürmek,
-
Kamu borçluluğunu düşük ve sürdürülebilir seviyelerde tutmak,
-
Süreklilik arz etmeyen ve konjonktüre dayalı gelirlerin oluşturduğu süreksiz kaynaklara karşılık olarak kalıcı mahiyette harcama yaratmamak, bütçenin gelir performansının yükseltilmesi hedefiyle daima ve kalıcı gelir kaynakları oluşturmak, vergi tahsilatında aktifliği artırmak ve iktisatta kayıt dışılığı azaltmak,
-
Mali disipline kararlılıkla devam etmek, harcama önceliği geliştirme konusunda toplumun beklentilerine daha fazla odaklanan, kamu kaynakları ile kamu hizmetleri ortasındaki bağı güçlendiren, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artıran program bütçe sistemine geçilerek kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamak,
-
Kamu kaynak kullanımında; temel siyaset dokümanlarında belirlenen siyaset, önlem ve öncelikler doğrultusunda hareket etmek, kamu yönetimlerinin kendilerine tahsis edilen ödenekleri aşmadan tesirli, ekonomik ve verimli bir halde kullanmasını sağlamak,
-
Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanlarını tasfiye etmek, bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli harcama alanlarına tahsis edilmesini sağlamak,
-
Eğitim sisteminde yapılacak esaslı ıslahatlar ile eğitimin kalitesinin artırılmasını sağlamak, rekabetçi üretim ve verimlilik için gerekli olan marifetlere sahip iş gücü yetiştirmek,
-
Sağlık harcamalarında aktifliğin sağlanması için arz ve talep istikametli düzenlemeleri hayata geçirmek, birinci basamak sıhhat hizmetlerini güçlendirerek sıhhat sistemi içerisindeki aktifliğini artırmak,
-
Tarımda üretim ve verimlilik artışını; yeni jenerasyon teşebbüsçüler, teknolojiler, girdi bazlı destekleme ve kontratlı tarımla sağlamak.”
Haberin Tamamı İçin:
