Bir periyot sesli sinema yapmak o kadar zormuş ki, sinema imalcileri 1920'lerin sonuna kadar sessiz sinema yapmaya devam etmiş. İşte biz de bu içerikte sizler için sessiz sinema teknolojisi ile üretilen sinemaları derledik. Güzel seyirler…
Not: Sinemalara ilişkin tanıtım yazıları IMDb ve beyazperde.com'dan alınmıştır.
Sessiz sinemalar birinci olarak 1860'larda yapıldı.
Hareketli fotoğrafları kaydedilmiş seslerle birleştirmek sinema imal süreçlerini epeyce zorlaştırıyor ve bu süreçte birçok teknik sorunla karşılaşılıyordu. Bunun üzerine sinemalarda 1920'lerin sonuna kadar izleyicilerin daha büyük bir dikkatle izlemesi gereken sessiz sinemalar yapılmaya başladı. Gümüş Ekran Periyodu olarak da isimlendirilen sessiz sinema periyodunda oyunculara sesle anlatamadıkları şeyleri aktarmak için daha büyük bir misyon düşüyordu. Öyleyse, sesli sinema devrinde de hala yapılmaya devam eden ve izleyiciler tarafından sevilen sesiz sinemalara geçelim.
1. Yumurcak (1921)
IMDb: 8,3
Yumurcak, kimsesiz bir çocukla onu sahiplenen bir adamın öyküsünü anlatıyor. Edna doğum yaptıktan sonra kocası tarafından terk edilir. Bir başına kalan bayan bebeğine bakabilecek gücü kendisinde bulamaz ve çocuğu sokağa bırakır. Tesadüf yapıtı çocuğa rastlayan sempatik ve sevecen Charlie'nin yumuşak kalbi el vermez, kimsesiz bebeği yanına alır. Birlikte beş yıl boyunca son derece memnun vakitler yaşayan ikilinin ortasında kopması güç bir bağ oluşmuştur. Ta ki hastalanan küçük Jack, Charlie tarafından doktora götürülene kadar… Ortalarında biyolojik bir baba-oğul bağı olmadığını anlayan hekim ikiliyi birbirinden ayırır. Fakat bu sıcak dostluk değerli olanın biyolojik bağ olmadığını deliller niteliktedir. Bir halde tüm zorlukları aşacak olan ikiliyi hoş günler beklemektedir.
Sinemayı sinema yapan isimlerin başında gelen Charlie Chaplin tarafından yönetilen yapıt, mizahla örtülü bir dram olsa da gülen gözlü Chaplin'in izleyenine sevinç ve umut aşıladığı sinemalarından biri.
2. Potemkin Zırhlısı (1925)
IMDb: 8,0
Rus-Japon savaşı sırasında mağlubiyete uğrayıp zayıf düşen Çarlık Ordusu, köylü ayaklanmalarını bastırırken daha da güçsüz duruma düşer. Askerler ortasında da hoşnutsuzluklar artmaya başlar. Bunun yanında çarlık subayları, gemi mürettebatına daima baskı yapar, mürettebatın yatma yerleri, yedikleri, içtikleri ve çalışma şartlarının dayanılmazlığının yanında subayların bu davranışları da işi katlanılmaz boyutlara taşır. 27 Haziran 1905’te Potemkin Zırhlısı’nda bir isyan patlak verir. Potemkin Zırhlısı; 1905 ihtilali yansıtan devrimci bir sinema olmasının yanında, büyük usta Eisenstein’ın sinema sanatında ihtilal yaratan bir çalışmasıdır.
3. General (1926)
IMDb: 8,1
The General, sevdiği bayanı kaçıranlardan kurtarmaya çalışan bir adamın kıssasını anlatıyor. Johnnie makinisti olduğu treni “The General”a ve Annabelle Lee isimli bir bayana aşıktır. Fakat Amerikan İç Savaşı başladığında çalıştığı çizgi iptal edilir ve Johnnie de bir mühendis olarak daha pahalı hale geldiğinden servisten alınır. Annabelle bu durumun Johnnie’nin korkaklığından dolayı kaynaklandığını düşünmektedir. Bir casus Annabelle’in de içinde olduğu treni kaçırınca Johnnie hem trenini hem de sevdiği bayanı kurtarmak üzere adrenalinle dolu bir seyahate çıkacaktır.
4. Metropolis (1927)
IMDb: 8,3
Metropolis'te, insanlık artık ikiye ayrılmıştır. Yer altında makinelerle birlikte yaşayan sınıf ve üstte daha konforlu bir hayat süren yönetici sınıf. Yer altında yaşayan çalışanlar şiddetli bir ömür sürerken, yönetici sınıf konforlu bir hayat sürer. Hayatlarından epey mutlu olan yönetici sınıf, hayat çabası veren yer altındakilerin durumu pek de önemsemez. Lang, bölünmüş toplumsal yapıyı, insanı bir aşktan yola çıkarak, uzlaştırmaya çalışır.
5. Kanatlar (1927)
IMDb: 7,5
Wings, I. Dünya Savaşı'nda savaş pilotları olarak misyon alırken tıpkı bayana aşık olan biri güçlü başkası orta sınıf olan ki genç adamın kıssasını mevzu ediyor. Sinemanın başrollerinde Clara Bow, Charles Rogers ve Richard Arlen yer alıyor.
6. Yedinci Cennet (1927)
IMDb: 7,6
anet Gaynor, Charles Farrell ve Ben Bard'ın başrollerinde yer aldığı sinemada bir sokak temizlikçisi güç durumda olan bir bayanın hayatını kurtarır ve bu ikili kısa müddette birbirlerini sevmeye başlarlar. Savaş, bu aşka mani olacak mıdır?
7. The Docks of New York (1928)
IMDb: 7,5
Gemilerde çalışan Bill Roberts, limana yanaştıkları ve bir gece izinde olacakları günlerden birinde kıyıda intihar etmek üzere olan genç bir bayanla karşılaşır. Suya atlayan Bill bayanı kurtarır ve intihar sebebinin çektiği yoksulluk olduğunu anlar. Birlikte rıhtımdaki barın yolunu fiyatlar ve hayatlarını değiştirecek bir gecenin içine atılırlar… John Monk Saunders'ın The Dock Walloper isimli öyküsünden perdeye uyarlanan sessiz sinemanın yönetmeni Josef von Sternberg.
8. Endülüs Köpeği (1929)
IMDb: 7,7
Genç Bunuel ve Kolu, her zamankinden daha gerçeküstücü bir anlayışla, beyaz perdeye unutulmaz kareler kazandırdılar. Öncelikle akla gelen sahnelerden biri ise bu sıra dışı sinemada karşılaştığımız ay ve bulut imajını takip eden göz kesme sahnesi. Sinemacılar burada saf düşsel ve sinemasal anlatımı bozan yapılarıyla periyodun sinema seyircilerini son derece şaşırtırken yalnızca sinema dünyasına değil, sanat dünyasına da bomba üzere düşen bir kısa sinemaya imza atmışlardır.
9. Pandora'nın Kutusu (1929)
IMDb: 7,9
Dansçı Lulu, saygın ve tanınmış bir gazete editörü olan Dr. Ludwif Schön'ün metresidir ve kirası varlıklı işverenleri tarafından ödenen bir konutta kalmaktadır. Bir gün kapısı eski işvereni Schigolch tarafından çalınır ve tam bu esnada Schön de kapı da belirir. Eski işverenini terasa sakladıktan sonra sevgilisi Schön'den yıkıcı bir haber alır. Schön, bir bürokratın kızı olan Charlotte von Zarnikow ile evleneceğini söyler. Lulu onu kararından döndürmek için ikna etmeye çalıştığı sırada Schön, Schigolch'u fark eder ve ipler büsbütün kopar. Lakin tüm bu yaşananlar bir kıssanın sonu değil, tersine karmaşık bir kıssanın başlangıcı olacaktır.
10. Kameralı Adam (1929)
IMDb: 8,4
Bu sinema, senaryosu dahil her evresiyle, başta tek bir kişinin deneysel zekası ve bir kümenin diğerlerine örnek olmak için verdiği karşılıksız gayretin bir eseri. Sinemanın imalinde sinema tarihinin her türlü muvaffakiyetinin yanında, bir kameranın yapabildiği harika değişiklikleri de görebilirsiniz. Sanatsal drama alanında bilinen teknikleri değiştiren, hatta yıkan bir sinema olarak Kameralı Adam, birebir vakitte sinema ve sinema tarihine bir çeşit hürmet olarak kabul edilmelidir.
11. Şehir Işıkları (1931)
IMDb: 8,5
Şehir Işıkları, görme engelli genç bir kızla evsiz bir gencin kıssasını anlatıyor. Kör bir çiçekçiye aşık olan ve sokaklarda yaşayan yeterli niyetli bir serseri, kıza kendisini varlıklı biri olarak tanıtır. Bir milyonerin hayatını kurtarmıştır ve onun kendisine yardım edeceğine güvenmektedir. Adamı ziyaret edip sevdiği kızın gözlerini ameliyat ettirebilecek kadar para ödünç alabileceğini düşünür. Lakin güçlü beşerler aslında ikiyüzlü bir hayat sürmektedirler. Birçok eleştirmene nazaran bu sinema Charlie Chaplin’in başyapıtı. Sesli sinemanın yeni yayılmaya başladığı bir devirde, bu ihtilali reddederek tekrar sessiz çektiği sinemasında, neredeyse tüm hünerlerini konuşturuyor Chaplin.
12. Doğdum, Fakat… (1932)
IMDb : 8,0
Ünlü yönetmen Yasujirô Ozu'nun sinemasında iki genç erkek kardeş, babalarının iş yerindeki en değerli adam olmadığını keşfettiklerinde epey fazla öfkelenirler. bakalım bu öfke başlarına neler getirecektir?
13. Modern Vakitler (1936)
IMDb: 8,5
Modern Vakitler, 1929 yılında tüm dünyada baş gösteren küresel ekonomik krizi devrinin atmosferini tüm çıplaklığıyla yansıtan bir Charlie Chaplin sineması. Sinema, periyodunun toplumsal ve ekonomik pozisyonu üzerine gerçekçi yorumlar getirir. Bir fabrikada sıkı bir mesaiyle çalışan Şarlo’nun, bu tempoya ayak uyduramaması, beraberinde türlü yanlış anlaşılmalarla akıl sağlının yerinde olmadığına karar verilip hastaneye yatırılması üzere trajedileri mevzu alır. Hastaneden çıkan Şarlo, bu defa hedefsizce elinde salladığı kırmızı bayrak yüzünden komünist zannedilerek mahpusa atılır. Her haliyle kara güldürü ve asıllı bir tenkit niteliği taşıyan sinemada Şarlo’nun hayatını değiştiren şey ise kimsesiz bir kızla yollarının kesişmesi olur.
14. Deli Dolu (1976)
_**IMDb: 6,7
**_
Mel Brooks, Marty Feldman, Dom DeLuise'nin yer aldığı sinemada, bir sinema direktörü ve garip arkadaşları, kırk yıl içinde birinci büyük sessiz sinema sinemasını çekmeye çalışıyor.
15. Tuvalu (2001)
IMDb: 7,4
Köhne bir kapalı havuzda çalışan Anton’un hayatı, bu yıkık dökük binadan ibarettir. Tek hedefi, okyanustaki Tuvalu isimli adaya gidip orada yaşamaktır. Havuza gelen müşterilerden Eva’ya aşık olan kahramanımız, tıpkı vakitte yöredeki tek eski bina olan havuzu müdafaaya çalışan kör babasının yanında uğraş vermektedir. Binayı satın alıp oraya devasa tesisler kurmak maksadıyla devreye giren üçkağıtçı iş adamlarının uğraşlarını boşa çıkarmak için ellerinden geleni yapar baba-oğul. Bu ortada Anton, Eva’yla olan münasebetinde de türlü aksilikler yüzünden açmazlar yaşamaktadır…
16. Cthulhu’nun Daveti (2005)
IMDb: 7,2
Cthulhu’nun Daveti, HP Lovecraft'ın en ünlü öyküsündeki meşhur yaratık Cthulhu'nun kıssasını anlatır. Bu efsanevi yaratık üzerine yaratılan bir öyküyü incelemek için yola çıkan profesör hayatını kaybeder ve misyonu yeğeni devralmak zorunda kalır. Kolları sıvayan genç adam, amcasından kalan evrakları bir ortaya getirir ve vakit ilerledikçe kesimler birleşir. Ortaya çıkan sonuç ise epey korkutucudur.
17. Beyne Vurulan Damga (2006)
IMDb: 7,3
Çocukluk anılarını, bir dehşet ve bir dedektif sinemasını, bir de Grand Guignol sevdasını harmanladığı sinema, dolambaçlı bir senaryonun gizemli labirentleri ile birbirine bağlı. Yetişkin Guy Madden, doğup büyüdüğü gizemli adadaki çocukluk günlerini hatırlayıverir. Kız kardeşi, birlikte yaşadıkları başka yetim çocuklar, zorba bir anne ve kendisini bilime adamış bir baba… Bu hali ile bile gereğince gizemli olan yaşayışları, adaya iki yeni yetme dedektifin gelmesi ile daha da enteresan bir hal alır.
18. Artist (2011)
IMDb: 7,9
1920'li yılların sonunda Hollywood sinema dalını kökünden değiştirecek 'teknolojik' bir ihtilal yaşandı. Ses, “henüz hiçbir şey duymadınız” repliği ile sinema pelikülüne bir daha hiç ayrılmamak üzere girdi. Ancak sinema dalında yaşanan bu ihtilal boyutundaki bu değişim pek çok insanın mesleğini ve mesleğini de derinden sarstı.
Dönemin en karizmatik aktörleri ortasında yer alan George Valentin (Jean Dujardin) de sesin beklenmedik biçimde sinema perdesine yansımasından hissesine düşeni alıyor. yanı başında uzunluk gösteren taze ve hoş oyuncu Peppy Miller'ın ise aklı fikri şöhrette.
Peki siz bu sinemalar hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bekliyoruz.
Bu içeriklere de göz atabilirsiniz;