2020 yılı gökbilimciler ve amatör gözlemciler için heyecanlı bir yıl olacak.
Bu yıl boyunca Harika Ay, meteor yağmurları, Güneş tutulması ve gezegenlerin “öpüşmesi” üzere kıymetli gök olaylarının yaşanması bekleniyor.
Dört Üstün Ay
Ay'ın olağanda olduğundan çok daha büyük ve parlak görülmesi olayı “Süper Ay” olarak isimlendiriliyor.
Ay'ın Dünya etrafındaki yörüngesi elips halinde olduğu için yerküreye uzaklığı yıl içinde değişiyor.
Dünya'ya en yakın olduğu vakit Ay dolunay haline yakınsa Üstün Ay meydana gelir.
Yılın birinci Üstün Ay'ı 9 Şubat'ta, öbürleri ise 9 Mart, 8 Nisan ve 7 Mayıs'ta gözlenebilecek.
Perseid meteor yağmuru
Meteor yağmurları Temmuz ortasından Ağustos ortasına kadar her gece izlenebilen ve heyecanla beklenen gökyüzü olaylarından biridir.
Dünya atmosferine çarpan meteorların sayısının artması ile oluşan olay, meteor yağmuru ya da yıldız kayması olarak isimlendirilir.
Bu olay her yıl, Dünya uzaydaki göktaşı kesimlerinin ortasından geçerken oluşur. Atmosfere çarpıp parçalanan meteor sayısı saatte 80'i bulabilir.
En ünlü meteor yağmuru ise her yıl Ağustos ayında doruğa çıkan Perseid yağmurudur. Perseid meteoru, Swift-Tuttle isimli kuyruklu yıldızın minik bir kesimidir.
Bu yıl meteor yağmurunun doruğa çıktığı tarih 12 Ağustos gecesi olacak.
Manhattanhenge ya da New York binaları ortasında günbatımı
Bu olgu, New York kentinde yaşayanların aşina olduğu bir şey.
Güneş Manhattan'ın ünlü kesişen caddeler örgüsü ile eksiksiz bir hizaya girer, gökdelenler ortasından güneş gözden kaybolur.
Manhattanhenge yılda iki defa meydana gelir: 29 Mayıs ve 13 Temmuz.
Ancak 30 Mayıs ve 12 Temmuz'da da gökdelenler ortasına sıkışmış yarım güneş gözlenebilir.
Geminid meteor yağmuru
Geminid (İkizler) meteor yağmuru her yıl Aralık ayında gözlenen bir uzay olayı. Dünya Güneş'in etrafındaki yörüngesinde ilerlerken, 3200 Phaethon isimli küçük gezegenden saçılan kesimlerin ortasından geçiyor.
Bu kesimler atmosfere girdiğinde ışık saçarak parçalanıyor. Karanlık bir gecede saatte 120 meteor görmek mümkün olabiliyor. Bunların suratı 130 bin km'ye düştüğü için çıplak gözle daha kolay gözlenebiliyorlar.
Bu olayın doruğa çıkacağı tarih ise bu yıl 14-15 Aralık olacak.
Meteorlar hayli parlak ve farklı renklerde gözlenebilecek. Havai fişeklerde olduğu üzere bu meteorlarda da sodyum ve kalsiyum üzere hususların olması, atmosfere girip yanmaya başladıklarında renk oluşuma neden oluyor.
Tam Güneş tutulması
En az meydana gelen ve büyük heyecanla beklenen gökyüzü olaylarından biri olan tam Güneş tutulması bu yıl 14 Aralık'ta gerçekleşecek.
O tarihte Ay, Güneş ile Dünya ortasına girecek ve Dünya Ay'ın gölgesinde kalacak.
Güneş tutulması bu yıl en düzgün güney yarımkürede Yeni Zelanda, Şili yahut Arjantin'de gözlenebilecek. Brezilya'nın güneyinde de kısmi müşahede yapılabilir.
Gezegenler 'öpüşmesi'
2020'de kış gündönümünün yaşanacağı 21 Aralık'ta bir öbür uzay olayı daha gerçekleşecek: Jüpiter ve Satürn'ün kesişmesi.
Güneş sisteminin bu iki dev gezegeni, günbatımının çabucak akabinde birbirine çok yaklaşıp “öpüşüyor” görünecek.
Ancak bizim perspektifimizden yakın görünen gezegenler ortasındaki aralık aslında milyonlarca kilometre olmaya devam edecek.
BBC Türkçe Servisi
